Öz Haklarımız Arasında Suçlu Hissetmeden “HAYIR” Deme Hakkın Var
Gerek özel yaşantıda gerekse iş yaşantısında telaffuz edilmesi zor kelimelerden biridir "hayır". Yaratacağı etkileri düşünerek, nasıl söyleyeceğini düşünerek ve belki de kendisine nasıl söylenildiğinde ne hissedeceğini düşünerek ve biraz da nasıl söyleyeceğini bilmeyerek pek çok kişi yaşantısında "hayır" demekten kaçınır.
Çocukken fiziksel bakımımızın ve bunun da ötesinde ihtiyacını duyduğumuz sevginin devam etmesi için ebeyenlerimizi veya büyüklerimizi memnun etmek isteriz. Dolayısıyla bu ilginin devam etmesi için onların kurallarıyla uyumlu bir şekilde yaşamayı da kabul edebiliriz. Öte yandan bazılarımız için bu ihtiyacımız, yetişkinlikte sevgiyi kaybetmeye dönük bir kaygıya dönüşebilir ve bu durumda çocukluk yaşantılarımızı güncel ilişkilerimize yansıtarak, kendi isteklerimizden taviz vermek pahasına karşı tarafı hoşnut kılmaya çabalayabiliriz. Reddedilme veya karşı tarafı incitme kaygısıyla kendi duygularımızı ve düşüncelerimizi görmezden gelebiliriz. Benzer kaygıları aidiyet ihtiyacıyla dahil olduğumuz gruplar arası ilişkilerimizde de sürdürebiliriz. Gruptaki diğer insanlarla aynı kimliği paylaşma isteği, o kişilerle yakın ilişki kurma isteği uyumu bozacağı düşünülen bir ‘hayır’ın önüne set çekebilir. Hem kamusal hayatta hem de yakın ilişkilerde ‘evet’i kullanmak bize basit bir çözüm gibi görünebilir. Böylelikle ilişkilerimizde tartışmalardan uzak durduğumuzu ve eleştirilen ya da hoş görülmeyen taraf olmaktan kurtulacağımızı düşünebiliriz. Fakat zannedilenin aksine bu tutum, küçük şeylerin bile birikerek yüzleşilmeyibekleyen büyük birer soruna dönüşmesine neden olabilir.
Hayır Demenin Bazı Basit Ama İlişkiyi Sürdürme Yolları:
Teşekkür ederim, ama bu benim için değil. / Teşekkür ederim, ama hayır.
•Basit, anlaşılması kolay ve bu diğer kişilerle ilgili değil, senin bakışınla ilgili. Nedenini açıklamadan hayır demek de tamamen uygundur.
Bu çok hoş bir teklif, ancak kendimi fazla adadım ve şu anda buna uyamıyorum. Bunu önümüzdeki ay deneyebilir miyiz?
• Bir şeyi yapmak istediğinizde, ancak bunun için zamanınız, enerjiniz veya paranız olmadığında kullanabileceğiniz iyi bir şey. Bunu söylemenin başka bir yolu da, "Kırmak istemem ama kovam dolu ve bunu şu anda yapamam." olabilir.
Şu anda X’i yapma kapasitem yok, ama Y’yi yapabilir miyim?
• Bir isteğin bir kısmına evet diyebileceğinizi veya bir uzlaşma teklif edebileceğinizi hissettiğiniz zaman kullanmak için iyi bir seçenek şöyle olabilir;
•("Fırın tezgahında görevli olamam ama bir pastayı bırakabilirim.")
Üzgünüm, yapmam gereken başka bir şey var.
•Bunu sadece doğru olduğunda dikkatli kullanmak önemlidir, hayır demekten kaçınmak için kolay bir sosyal beyaz yalan olarak değil.
Bu istek konusunda yardımcı olamam ama X ile bunun hakkında konuşmayı denedin mi?
Bazen rol için en iyi kişiler değilizdir veya istenen şeyi sunamayız. Başka bir profesyonelden terapi desteği almak yerine, insanların sınırlarımı aştığını ve benden tutarlı bir şekilde zihinsel sağlık desteği istediğini hissettiğimde kişisel ilişkilerimde sıklıkla bunun başka bir çeşidini kullanacağım (Arkadaşlarıma, meslektaşlarıma veya aile üyelerime asla bir psikolog olmaya çalışmam).
Üzgünüm. Sana bu konuda yardımcı olabilecek en iyi kişi olduğumu düşünmüyorum:
Basit ve dürüstçe.
Bu konuda yardımcı olamadığım için üzgünüm, ama bence sen de harika bir iş çıkaracaksın. Belki daha sonra bunu konuşabiliriz?
Bu yanıt, birinin fazla bağımlı olabileceğini düşündüğünüzde ve kendi başlarına yapabilecekleri şeyler için sizden destek istemeleri durumunda bir uzlaşma sunmanın iyi bir yolu.
Hayır demenin püf noktası, neden hayır dediğinizi anlamak, neye hayır dediğinizi not etmek ve hayır diyerek sınırlarınızı anlamaktır. Fırsatı kaçırmaktan korkuyor musun? Suçlu mu hissediyorsun? Cevap için endişeli misin? Fırsat maliyetlerini hatırlamak ve hedeflerimiz ve değerlerimizle uyuşmayan şeylere hayır demenin, değer verdiğimiz şeylere zaman açmaya yardımcı olabileceğini ve böylece daha mutlu ve daha tatmin edici bir yaşama katkıda bulunabileceğini hatırlamak yardımcı olabilir.
Unutmayın; sınırlar iyi niyetin koruyucu kalkanıdır.
Kaynak: https://www.psychologytoday.com/intl/blog/prisons-and-pathos/202105/how-and-why-say-no